Assos antik kenti Edremit körfeziyle Lesbos (Midilli) adasının tam karşısında bir volkanın eteğinde kurulmuş muhteşem bir seyir terasına sahiptir. Kuzey Ege’nin önemli tarihi alanlarından birisidir. Tarih boyunca Lidya, Pers, Pergamon ve Roma yakın dönemde ise Selçuklu ve Osmanlı devletleri etkisi altında kalmıştır. Filozolof Aristoteles’in Assos’da okul kurmasıyla önemli bir yer haline gelmiş. Kentin en yükseğinde ve muhteşem bir manzarada bulunan Athena tapınağı günümüzde antik kentin ayakta kalmış en büyük eseridir. Athena adını Zeus’un kızı ve 12 Olympos tanrısından biri olarak almaktadır. Arkaik çağda Anadolu’da yapılan ilk ve tek dor düzenindeki tapınak olarak bilinmektedir. Buranın odasında çıkan tanrıça heykelininse 1800’lerde Amerikalılar tarafından ülkemizden kaçırılmış olması üzüntü verici. Athena tapınağının frizi bugün Fransa’daki dünyaca ünlü Louvre müzesinde sergilenmektedir. Antik kentin tarihi 6. yüzyıla kadar dayanmaktadır. Deniz seviyesinden 230 metre yüksekliğe kurulan kentin en büyük özelliğiyse bölgede çıkan andezit taşından kurulmuş olması. Eskilerin “insan yiyen taş” olarak isimlendirmesinin sebebiyle taşın zor işlenmesidir.
Aristo’nun 3 Yıl Yaşadığı Yer
Behramkale köyü sınırlarında kalan kentin Yunanistan’ın Midilli adasına muhteşem bir kuşbakışı görüntüsü bulunmaktadır. Antik kentin günümüzde ayakta kalmış yapıları surlar, nekrapol, tapınak, amfi tiyatro ve agoradır. Ayrıca nekrapolun hemen yakınında Osmanlı Sultanı 1. Murat’ın 14. yüzyılda yaptırdığı tek kubbeli camide bulunmaktadır. Assos antik şehri Aziz Pavlus tarafından ziyarete açıldığı için Hristiyanlar tarafından kutsal kabul edilmektedir. Felsefe dünyasında özel bir yere sahip olan Assos günümüzde felsefeciler tarafındanda aynı önemi korumaktadır. Öyle ki Assos 2000 yılından beri felsefe toplantılarına ev sahipliği yapmaktadır. Assos antik kentinden çıkarılan eserler günümüzde Çanakkale müzesinde sergilenmektedir. Assos antik kenti haftanın her günü açıktır. Antik kenti 50 Tl ücret ödeyerek ya da müze kartla ücretsiz ziyaret edebilirsiniz. Assos antik kentine ulaşmak için Çanakkale’nin Ayvacık ilçesine oradanda Kazdağlarının yamacındaki Behramkale köyüne ulaşmanız gerekmektedir. Aracı olmayanlar için Ayvacık ilçesinden Behramkale köyüne minibüslerle geçebilir ya da Küçükkuyu ilçesinden taksilerle buraya ulaşım sağlayabilirsiniz.